กระเจียว

กระเจียว

กระเจียว คือ พืชล้มลุกในวงศ์ขิง ลำต้นเป็นเหง้าใต้ดิน ช่อดอกชูออกจากปลายลำต้นเทียมโดยมีริ้วประดับ ริ้วประดับตอนปลายมีสีแดงอมม่วง กลีบดอกสีครีม ปลายกลีบปากมีแต้มสีเหลือง ช่อดอกนำไปลวกจิ้มน้ำพริก หน่อใช้ประกอบอาหาร ภาษากะเหรี่ยงเรียกเพาะพอ กระเจียวมีถิ่นกำเนิดในป่าดิบแล้งและป่าเต็งรัง พบมากในประเทศไทย ลาว พม่า และอินเดีย ออกดอกในช่วงฤดูฝนระหว่างเดือนเมษายนถึงกรกฎาคม

กระเจียวมี 2 สายพันธุ์หลัก

• กระเจียวแดง (Curcuma sessilis) ดอกมีสีม่วงอมแดง
• กระเจียวขาว (Curcuma parviflora Wall) ดอกมีสีขาว

กระเจียวเป็นดอกไม้ที่สวยงามและมีประโยชน์ นิยมปลูกเป็นไม้ประดับและนำมาประกอบอาหาร

ข้อดีของกระเจียว

กระเจียวเป็นพืชล้มลุก พบได้ทั่วไปในประเทศไทย มีสรรพคุณทางยามากมาย มีประโยชน์ต่อร่างกายหลายประการ ดังนี้

• ช่วยบำรุงระบบย่อยอาหาร กระเจียวมีเส้นใยอาหารสูง ช่วยกระตุ้นให้ลำไส้บีบตัวขับถ่ายของเสียออกมา จึงช่วยป้องกันอาการท้องผูกได้ดี อีกทั้งยังช่วยจับคอเลสเตอรอลไว้เมื่อขับถ่ายออกมา จึงช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลในเส้นเลือดได้
• ช่วยแก้อาการท้องอืด ท้องเฟ้อ ดอกอ่อนของกระเจียวมีรสเผ็ดร้อนและกลิ่นหอม ช่วยขับลมในกระเพาะอาหาร จึงช่วยบรรเทาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ และลดกรดในกระเพาะอาหาร
• ช่วยแก้มดลูกอักเสบ ดอกของกระเจียวมีสรรพคุณช่วยแก้มดลูกอักเสบสำหรับสตรีหลังคลอด
• ช่วยสมานแผล หน่ออ่อนของกระเจียวมีสรรพคุณช่วยสมานแผล
• ช่วยบำรุงร่างกาย กระเจียวมีสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยชะลอความเสื่อมของเซลล์ บำรุงร่างกายให้แข็งแรง

นอกจากนี้ กระเจียวยังเป็นพืชสมุนไพรที่มีรสชาติอร่อย นิยมนำมาประกอบอาหาร เช่น แกงกระเจียว ยำกระเจียว เป็นต้น

ข้อควรระวัง

กระเจียวมีฤทธิ์ร้อน จึงควรรับประทานในปริมาณที่พอเหมาะ ไม่ควรรับประทานมากเกินไป อาจทำให้มีอาการร้อนในได้

วิธีรับประทานกระเจียว

สามารถรับประทานกระเจียวได้ทั้งสดและแห้ง โดยดอกอ่อนและหน่ออ่อนของกระเจียวสามารถรับประทานสดได้ ส่วนเหง้าและรากของกระเจียวนิยมนำมาต้มหรือดองกับเหล้ารับประทานเป็นยา

ตัวอย่างเมนูอาหารจากกระเจียว

• แกงกระเจียว
• ยำกระเจียว
• ต้มกระเจียว
• ผัดกระเจียว
• กระเจียวทอด

กระเจียวเป็นพืชสมุนไพรที่มีสรรพคุณทางยามากมาย มีประโยชน์ต่อร่างกายหลายประการ นิยมนำมาประกอบอาหาร จึงเป็นพืชสมุนไพรที่มีคุณค่าควรแก่การรับประทาน

วิธีการปลูกกระเจียว

กระเจียวเป็นพืชหัวที่มีอายุหลายปี สามารถปลูกได้ทั้งแบบปลูกเพื่อตัดดอกและปลูกเพื่อรับประทาน วิธีการปลูกกระเจียวมีดังนี้

การเตรียมดิน

กระเจียวเป็นพืชที่ชอบดินร่วนปนทราย ระบายน้ำได้ดี สามารถปลูกได้ทุกสภาพดิน แต่ควรยกแปลงปลูกให้สูงกว่าระดับน้ำประมาณ 10 เซนติเมตร ใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก อัตรา 10 กิโลกรัมต่อแปลง ปรับสภาพดินให้ร่วนซุย จากนั้นคลุมแปลงด้วยฟางข้าวหรือหญ้าแห้งหนาประมาณ 5 เซนติเมตร

การปลูก

การปลูกกระเจียวสามารถทำได้ทั้งแบบปลูกหัวพันธุ์และปลูกจากเมล็ด

• การปลูกหัวพันธุ์

ขุดหลุมลึกประมาณ 1 ฝ่ามือ ระยะห่างระหว่างหลุม 30 เซนติเมตร วางหัวพันธุ์ลงตรงกลางหลุมกลบดินให้มิด รดน้ำให้ชุ่ม

• การปลูกจากเมล็ด

หว่านเมล็ดลงแปลงที่เตรียมไว้ กลบดินบางๆ รดน้ำให้ชุ่ม รอให้เมล็ดงอกประมาณ 2-3 สัปดาห์ จึงทำการถอนแยกต้นกล้าไปปลูกในแปลงที่เตรียมไว้